Ścieżka edukacyjna
Tablica nr 16

Ługi (Ugi), Leśny Staw, Dąb Wojtek

Cześć Malichowa zwana Ługi, potocznie nazywana Ugami. W historii teren ten nosił takie nazwy jak: Lügen Worlow, Lugen, zu Wiesenau, Krügental (Dzbanowa dolina), Na Leśnioku. Teren ten leży na obniżeniu Małej Panwi, a cieki wodne spływają do Libawki. Znajduje się tutaj najniższy punkt w całym sołectwie, 236 m n.p.m[1]. Teren ten został opisany już w 1560 roku[2]. Napisano, że na początku znajdował się tutaj Leśny Staw (Leśny Rybnik). W 1827 roku na mapach pojawiają się dwa gospodarstwa rolne przy obecnej ulicy Lipowej. Według przekazu ustnego około roku 1927 król Fryderyk August III Saski, sprzedaje osobom prywatnym część obrębu leśnego 159 Kotzuren[3], już po wycince drzew. Na tej ziemi wybudowano trzy domy ( obecnie ulica Leśna), powstały również pola i łąki. Przez jakiś czas domy te należały administracyjnie do Kocur, z powodu przynależności do obrębu leśnego Kotzuren[4]. W latach 30-tych XX wieku znajdujemy przynależność do Wiesenau (obecnie Warłów). Ulice Lipowa, Leśna i Boczna tworzą przysiółek Ługi (Ugi) Malichowa. Wioska Malichów nadal nie jest odrębną miejscowością, tylko przysiółkiem Warłowa.

Na tym terenie leży najstarszy odcinek graniczny, dzielący obecne gminy Dobrodzień i Zębowice. Granica ta istnieje w pierwotnym stanie od 1560 roku. Ciekawostką przyrodniczą na tym terenie jest obecność Bzu Koralowego (Kalinki) zwanego też Holendrą, który został nasadzony przez leśników w latach 30-tych XX wieku, a jego owoce miały służyć jako pokarm dla ptaków. Występuje tutaj również sosna amerykańska Wejmutka oraz pokaźny dąb, któremu właściciele posiadłości przy którym stoi nadali nazwę Wojtek, na cześć niedźwiedzia służącego w armii Andersa. Do gospodarstwa obok Dębu Wojtka już w latach 20-tych XX wieku został doprowadzony prąd z Poczołkowa. Był to pierwszy dom z doprowadzonym prądem elektrycznym w naszym sołectwie.

Z opowieści jednego z mieszkańców, możemy dowiedzieć się że w okolicy dawnego Leśnego Stawu, kiedy to chłopcy z powodu braku mostu, idąc ze szkoły przenosili dziewczęta przez wodę, obserwowali unoszące się samozapalające gazy, które mieszkańcy nazywali „chodzącymi świecznikami”.

W latach 30-tych XX wieku wykonana została na tym terenie melioracja. Pod koniec XX wieku, na łące należącej do sąsiedniej wioski istniał jeszcze jeden z przepustów wodnych, na którym umieszczony był napis „Erbaut im Jahre 1936(?), Wassergenossenschaft Raunen”. Badania archeologiczne powierzchniowe przeprowadzone na tym terenie przez Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego w 2012 roku pokazały, iż osadnictwo na terenie Kocur można datować na epokę brązu. Zanotowano również obecność ceramiki z okresu wczesnego średniowiecza, średniowiecza i nowożytności. Dowodzi to ciągłości osadniczej od epoki brązu. Wspomniana nazwa Dzbanowej Doliny może być związana z ceramiką występującą na polach w miejscowości Malichów, ale bardziej prawdopodobne jest, iż związana była z pracownią garncarską, czy warsztatem garncarskim, który mógł funkcjonować na tym terenie.

  1. Mrozek „Miejsca historyczne i obiekty przyrodnicze na trasie wycieczki rowerowej w    sołectwie Kocury”  Dobrodzień-Kocury 2018 s. 50 
  2. „Kocury i Malichów zarys dziejów od czasów najdawniejszych do 1945 roku” pod redakcją M.   Sawickiego, Olesno    2012 s. 41
  3. Mapa Oberförsterei Guttentag 1913
  4. Mapa Oberförsterei Guttentag 1913