Ścieżka edukacyjna
Tablica nr 18
Górażdże, Ród von Binkowski
Górażdże to jedyny i oficjalny przysiółek Kocur. W swojej historii nosił nazwy: Guradze[1], Gorazdze, Guradzie, Gurasdze[2] oraz Berghäuser (domy na wzgórzu)[3]. Nazwa wywodzi się od imienia Gorazd[4]. Na mapie z 1827 roku widnieją na tym terenie jeden lub dwa domy i tak też teren ten jest opisany w dokumentach gminy Szemrowice: „Gurasdze (Górażdże) – pustkowie (nazwa jednego lub kilku domów)[5]. W spisie miejscowości w 1859 roku przysiółek Górażdże (Guradze) zapisano jako Einzelne Häuser (pojedyncze domy)[6]. Na jednej z map pochodzącej z XIX wieku Górażdże zapisane są jako Flur Malichow[7]. W 1858 roku spis ludności mieszkańców przysiółka Górażdże podaje dane: gospodarstwa rolne 3 szt, 3 domy mieszkalne, 29 mieszkańców, wszyscy katolicy[8]. 1 października 1874 roku w danych Urzędu Cywilnego w Dobrodzieniu odnajdujemy Guradze (Górażdże) jako samodzielną jednostkę administracyjną[9]. Na przełomie XIX i XX wieku następuje wchłonięcie przysiółka Górażdże do Kocur. Obecnie składają się one z siedmiu zabudowań, głównie gospodarstw rolnych oraz remizy strażackiej połączonej z Centrum Aktywności Wiejskiej.
Według przekazu pani Koźlik, mieszkanki Kocur (pochodzącej z rodu Binkowski), Górażdże zamieszkiwał od 1666 roku do 1929 roku ród szlachecki von Binkowski. Jest to jedyna rodzina z tytułem szlacheckim, która mieszkała na terenie Kocur. Jeden z byłych księży z parafii Szemrowice wspomina widziany podczas odwiedzin kolędowych w Kocurach akt nadania tytułu szlacheckiego rodzinie Binkowski, na którym był podpis głowy rodu w postaci trzech X, co świadczyło o braku umiejętności pisania.
Na terenie sołectwa Kocury mieszkają jeszcze potomkowie rodu von Binkowski.
W dobrodzieńskiej kronice A. Weltzla czytamy, że „za chłopa Johanna Binkowskiego z Kocur, zmarłego 5 sierpnia 1870, ofiarowano 100 talarów na rocznicę w kościele filialnym[10].
Do 1945 roku wybudowano obok siedem nowych domów, zamieszkałych przez bliższą lub dalszą rodzinę von Binkowski. Po 1945 roku część rodzin wyemigrowała z Kocur lub członkowie rodzin zostali wywiezieni.
W posiadłości Binkowskich znajdowała się jedna z miejscowych kuźni. Około 1930 roku z inicjatywy mieszkańców przysiółka, również na terenie posiadłości Binkowskich powstała dzwonnica. Dzwon na niej zawieszony dzwonił codziennie na Anioł Pański o godzinie 12:00, a jego wyraźny głos było słychać aż w Malichowie. Był używany w przypadku pożaru oraz do oznajmiania śmierci mieszkańca. Obecnie dzwonnica z zabytkowym dzwonem znajduje się obok budynku Centrum Aktywności Wiejskiej w Kocurach.
Aby upamiętnić powstanie na tym terenie miejscowości Kocur i Malichowa został ufundowany głaz narzutowy z pamiątkową tablicą przez Stowarzyszenie Brzozowa Dolina.
Górażdże, Ród von Binkowski
Górażdże is the only and official hamlet of Kocury. Over the years it was called: Guradze[1], Gorazdze, Guradzie, Gurasdze,[2] and Berghäuser (Houses on the Hill)[3]. The name comes from the name Gorazd[4]. On a map from 1827 there are one or two houses in this area and this area is described in documents of Szemrowice municipality this way: “Gurasdze (Górażdże) – wilderness (the name of one or several houses)[5]. In the register of localities, Górażdże (Guradze) hamlet was registered as Einzelne Häuser (Single Houses)[6]. On a map from the 19th century Górażdże is called Flur Malichow[7]. In 1858 the census of residents of Górażdże hamlet provided the following data: 3 farms, 3 houses, 29 residents, all Catholics[8]. Data as of the 1st of October, 1874 from the registry office in Dobrodzień lists Guradze (Górażdże) as an autonomous administrative unit[9]. At the turn of the 19th and 20th centuries Górażdże hamlet was absorbed into Kocury. Now there are seven buildings, mainly farmhouses and a fire house connected to Centrum Aktywności Wiejskiej (Rural Activities Centre).
According to Ms Koźlik, a resident of Kocury (from the Binkowski family), from 1666 to 1929 in Górażdże lived an aristocratic family -– von Binkowski. It is the only family with a nobility title that has lived in Kocury. One of the former priests from the Szemrowice parish recalls that the act of granting the nobility title to the Binkowski family, that he saw during priest’s visit in Kocury, has been signed by the head of the family with Xs, which proved that he could not write.
Descendants of the von Bonkowski family still live in Kocury.
In the Chronicle of Dobrodzień by A. Weltzl it is written that “for Johann Binkowski from Kocury, who died on the 5th of August 1870, 100 thalers were donated for the anniversary in the filial church[10].
By 1945 seven new houses were built there and close and distant relatives of the von Binkowski family lived there. After 1945 some of them moved from Kocury or were deported.
One of local forges was located in the property of the Binkowski family. Around 1930, at the initiative of the residents of the hamlet, also in the property of the Binkowski family a bell tower was built. The bell in the bell tower rang the Angelus every day at noon and it was heard even in Malichów…. It was used in the event of fire and to declare death of a resident. Today, the bell tower with the historic bell is located next to the building of Centrum Aktywności Wiejskiej (Rural Activities Centre) in Kocury.
To commemorate foundation of Kocury and Malichów villages in this area, an erratic boulder with a commemorative plaque was funded by Stowarzyszenie Brzozowa Dolina (Birch Valley Association).
Górażdże, Ród von Binkowski
Goradze (Górażdże) ist der einzige und offizielle Weiler von Kotzuren. In seiner Geschichte hatte es schon viele Namen: Guradze[1], Gorazdze, Guradzie, Gurasdze[2] und Berghäuser[3]. Der Name ist abgeleitet von dem Namen Gorazd[4]. Auf einer Karte aus dem Jahr 1827 sind in diesem Gebiet ein oder zwei Häuser eingezeichnet und so ist das Gebiet auch in den Dokumenten der Gemeinde Schemrowitz beschrieben: „Gurasdze (Górażdże) – Wildnis (der Name von einem oder einigen Häusern)[5]. Im Ortsverzeichnis von 1859 wurde der Weiler Goradze (Guradze) als einzelne Häuser erfasst[6]. Auf einer der Karten aus dem 19. Jahrhundert wird Goradze als Flur Malichow bezeichnet[7]. Eine Volkszählung von 1858 über die Einwohner des Weilers Goradze gibt folgende Daten an: 3 Bauernhöfe, 3 Wohnhäuser, 29 Einwohner, alle katholisch[8]. In den Daten des Standesamtes in Guttentag vom 1. Oktober 1874 sind Guradze (Górażdże) als eine eigenständige Verwaltungseinheit aufgelistet[9]. An der Wende vom 19. zum 20. Jahrhundert wurde der Weiler Goradze in Kotzuren eingegliedert. Heutzutage besteht die Ortschaft Kotzuren aus sieben Gebäuden, hauptsächlich Bauernhöfen, und einer Feuerwache, die mit dem Zentrum für ländliche Aktivitäten verbunden ist.
Laut Frau Koźlik, einer Einwohnerin von Kotzuren (aus der Familie Binkowski) war Goradze von 1666 bis 1929 von der Adelsfamilie von Binkowski bewohnt. Es ist die einzige Adelsfamilie, die in Kotzuren lebte. Einer der ehemaligen Pfarrer aus der Gemeinde Schemrowitz erzählt von einer Urkunde über die Verleihung des Adelstitels an die Familie Binkowski, die er während eines seelsorgerischen Besuches in Kotzuren gesehen hatte und auf der sich die Unterschrift des Familienoberhaupts in Form von drei X befand, was auf mangelnde Schreibfähigkeiten hinweist.
Nachkommen der Familie von Binkowski leben noch heute in Kotzuren.
In der Chronik der Stadt Guttentag von A. Weltzl ist zu lesen, dass „für den am 5. August 1870 verstorbenen Bauern Johann Binkowski aus Kotzuren zum Jahrestag in der Filialkirche 100 Taler gestiftet wurden[10].
Bis 1945 wurden sieben neue Häuser gebaut, die von der näheren oder entfernteren Familie von Binkowski bewohnt wurden. Nach 1945 wanderten einige Familien aus Kotzuren aus oder ihre Mitglieder wurden deportiert.
Auf dem Grundstück der Familie von Binkowski befand sich auch eine der lokalen Schmieden. Um 1930 wurde auf Initiative der Bewohner des Weilers ein Glockenturm auf dem Grundstück von der Familie von Binkowski errichtet. Die daran hängende Glocke läutete täglich um 12:00 Uhr den Angelus ein und ihre klare Stimme war bis nach Malichow zu hören. Sie wurde auch im Brandfall und zur Bekanntgabe des Todes eines Bewohners verwendet. Heute befindet sich der Glockenturm mit seiner historischen Glocke neben dem Gebäude des Zentrums für ländliche Aktivitäten in Kotzuren.
Zum Gedenken an die Gründung von Kotzuren und Malichow wurde ein Findling mit einer Gedenktafel vom Verein Brzozowa Dolina gestiftet.
Górażdże, Ród von Binkowski
Ґураждже – це єдиний офіційний присілок Коцур. За свою історію він носив назви: Ґурадзе [1], Ґораздзе , Ґурадзє , Ґурасдзе [2] та Berghäuser (будинки на пагорбі)[3]. Назва походить від імені Ґоразд[4]. На карті з 1827 року в цій місцевості видніють один або два будинки , і саме так ця місцевість описується в документах гміни Шемровіце: „Ґурасдзе (Ґураждже) – пустки (назва одного або кількох будинків)[5]. Під час перепису населення в 1859 році присілок Ґураждже(Ґурадзе) був записаний як « Einzelne Häuser» (поодинокі будинки)[6]. На одній з карт XIX століття Ґураждже записано як Флур Маліхов.[7]. За даними перепису населення з 1858 року, в присілку Ґураждже було: 3 фермерські господарства, 3 житлові будинки, 29 жителів, усі католики[8]. В даних Цивільного Управління в Добродзені від 1 жовтня 1874 року, ми знаходимо Ґурадзе (Ґураждже) як самостійну адміністративну одиницю[9]. На рубежі XIX i XX століть присілок Ґураждже було приєднано до Коцур. В даний час присілок складаються із семи будівель, переважно фермерських господарств та пожежної частини, з’єднаної з Центром Сільської Діяльності.
Згідно з переказом Пані Козлік, жительки Коцур (яка походить з родини Бінковських), з 1666 по 1929 рік в присілку Ґураждже проживала шляхетна родина фон Бінковських. Це єдина сім’я зі шляхетним титулом, яка мешкала в районі Коцур. Один із колишніх священиків парафії Шемровіце згадує, побачений під час коляди в Коцурах, акт надання шляхетського титулу родині Біньковських, на котрому був підпис голови родини у формі трьох знаків X, що свідчить про відсутність у нього навичок письма.
Нащадки родини фон Бінковських й досі проживають на території солтиства Коцури.
В добродзеньскій хроніці А. Вельцла ми читаємо, що «за селянина Йоганна Бінковського з Коцур, який помер 5 серпня 1870 року, на річницю його смерті пожертвували 100 талерів до філіального костелу[10].
До 1945 року поряд з ним було збудовано сім нових будинків, в яких проживала найближча або далека родина фон Бінковських. Після 1945 року деякі родини емігрували з Коцур або члени родин були депортовані.
В маєтку Бінковських знаходилась одна з місцевих кузень. Близько 1930 року за ініціативою жителів присілка, на території маєтку Бінковських також була побудована дзвіниця. Встановлений на ній дзвін дзвонив щодня о 12:00 на Ангела Господнього, а його гучний відгук було чути аж у Малихові. Його застосовували у випадку пожежі та повідомляли про смерть мешканця. На даний час дзвіниця з історичним дзвоном знаходиться поруч із будівлею Центру Сільської Діяльності в Коцурах.
На згадку про заснування на цій території місцевостей Коцури та Маліхув, Асоціація Бжозової Долини профінансувала ератичний валун із пам’ятною табличкою.
- Mapa 1929 Rosenberg
- P. Kuc „Kościelne dzieje Szemrowic” Lubliniec 2003 s. 31
- Mapa Guttentag
- S. Durok, E. Goszyk artykuł „Z historii naszych wsi”, „Echo Dobrodzienia” nr 32/1999 s. 8
- P. Kuc „Kościelne dzieje Szemrowic” Lubliniec 2003 s. 31
- https://obc.opole.pl/dlibra/publication/905/edition/1084/content s. 24
- Mapa Oberförsterei Guttentag 1913
- S. Durok, E. Goszyk artykuł „Z historii naszych wsi”, „Echo Dobrodzienia” nr 30/1999 s. 11
- https://szukajwarchiwach.pl/8/220/0/-#tabZespol
- P. Mrozek „Miejsca historyczne i obiekty przyrodnicze na trasie wycieczki rowerowej w sołectwie Kocury” Dobrodzień-Kocury 2018 s. 54